Początkowym stadium działań było gruntowne przeanalizowanie struktury regionu oraz klasyfikacja napotykanych problemów do rozwiązania. Jako najważniejszy z nich wskazano niespójność infrastrukturalną, co rozumiano poprzez zbytnie mieszanie się zabudowy mieszkalnej z przemysłową, co w konsekwencji ciągnęło za sobą szereg kolejnych newralgicznych punktów na liście, a były to:

​

• przeludnienie osiedli mieszkaniowych,

• brak możliwości rozbudowy mieszkaniowej,

• zanieczyszczenie środowiska ergo obniżanie poziomu życia codziennego,

• brak miejsc przeznaczonych do rekreacji i odpoczynku.

Podstawowym założeniem stało się więc podzielenie terenów GOP na ​dwie strefy:
 

• strefa "A": zakładająca stopniową deglomerację, a w dalszej przyszłości nawet całkowite wykluczenie istnienia zabudowy typu mieszkalnego, ulokowana w ścisłym centrum GOP i przeznaczona pod maksymalny rozrost wydobycia, przemysłu i hutnictwa.

 

• ​strefa "B": zakładająca stały rozrost obszarów mieszkalnych z uwzględnieniem terenów zielonych oraz przeznaczonych do odpoczynku/rekreacji, ulokowana na obrzeżach strefy "A" z określonym kierunkiem rozwoju "na zewnątrz" okręgu.

​

W myśl deglomerującego GOP "planu Pieńkowskiego", przewidziane dla rozwoju osiedli mieszkaniowych, tereny strefy „B“ cechowały się bogactwem zielonych, dziewiczych terenów w najbliższej okolicy i nie przeszkadzały w żadnym stopniu dalszemu rozwojowi górnictwa węglowego. Szacowano zajęcie terenów kopalnianych przez strefę "B" na zaledwie 5%. To właśnie te ośrodki miały przejąć mieszkańców przesiedlanych z centrum (strefy "A") GOP-u i zapewnić im godne warunki codziennego bytowania, przy jednoczesnym zorganizowaniu sprawnej komunikacji ludności pomiędzy strefami.

 

Wobec w/w planu, wyznacza się tzw. ważne ośrodki rozwojowe (zespoły/podregiony), z podziałem na:  

 

• Północny zespół mieszkaniowy: Tarnowskie Góry (z włączeniem Piekar Śląskich i Radzionkowa)

• Zachodni zespół mieszkaniowy: Nowe P-ce, Gliwice Łabędy (dla przejęcia ludności z Bytomia, Chorzowa, Stolarzowic) ​

​

oraz dwa zespoły dla przejęcia ludności Stalinogrodu (Katowic):  

​

• Wschodni zespół mieszkaniowy: Sosnowiec, Mysłowice, Będzin, Dąbrowę Górniczą (Gołonóg/Ząbkowice) oraz powstającą już Nową Dąbrowę

• Centralno-południowy zespół mieszkaniowy: Nowe Tychy  ​

​

Mimo solidnego opracowania, polityka wyludniania centrum GOP-u nie była realizowana na szeroką skalę, a zabudowania o mieszanym przeznaczeniu nadal rozlewały się w kierunku jego obrzeży.

​

Wkrótce po opracowaniu "Planu Pieńkowskiego" powstaje także "Plan Malisza", od nazwiska architekta i urbanisty Bogusława Malisza. W odróżnieniu od ogólnego planowania GOPu jako całości, Malisz skupiał się na koordynacji prac planistycznych poszczególnych miast. To przy okazji tych działań powstaje zespół architektoniczny kierowany przez duet Kazimierza Wejcherta i Hanny Adamczewskiej-Wejchert; którego zadaniem była realizacja wzorowego, satelitarnego miasta socjalistycznego Nowe Tychy.

​