Pyskowice (Nowe), uproszczony schemat zabudowań na rok 2022
Piotr Borowiak
PYSKOWICE • 2018 — obecnie
Trzydzieści lat po upadku komunizmu Pyskowice są miastem spokojnym i oferującym dobre warunki do osiedlania się. Dzielą się na dzielnice: Nowe Pyskowice, Stare Pyskowice, Dzierżno, Mikuszowina i Zaolszany.
KOMUNIKACJA
Transport zbiorowy oraz drogowa sieć dróg stają się, wraz z rozwojem transportu samochodowego, coraz bardziej niewydolne. Stacja kolejowa na południu miasta znajduje się zbyt daleko od najgęstszych zabudowań mieszkalnych. Brakuje także regularnych kursów, które mogłyby zachęcać przynajmniej mieszkańców Starych Pyskowic do korzystania z transportu zbiorowego. Od upadku idei KRR, o Pyskowicach w kontekście komunikacji, praktycznie zapomniano.
Plany usprawnienia sieci transportowej w GOP, po raz pierwszy w poważnym stopniu obejmują Pyskowice dopiero od 2017r. tj. od powstania Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM), która jako priorytet swych działań, ustanawia utworzenie Kolei Metropolitalnej na terenie objętym swoim działaniem. Poprzez przywrócenie regularnych połączeń kolejowych do stacji Pyskowice Miasto, może być to znacząca szansa na udrożnienie miasta i jego uatrakcyjnienie.
W 2021r. zamknięto ruch i zlikwidowano stację kolei piaskowych przebiegającą pomiędzy dzielnicą Dzierżno a Starym Miastem. Wycofanie kolejowych transportów piaskowych, skutkuje wzmożonym ruchem samochodów ciężarowych i wysoką uciążliwością (hałas, zanieczyszczenia, utrudnienia drogowe) dla mieszkańców południowych obrzeży miasta.
Linie autobusowe GZM umożliwiają dojazd z Pyskowic do Bytomia, Dzierżna, Gliwic, Wielowsi, Toszka i Paczyny. Od 2022r. Metropolia GZM uruchamia także autobusowe Metrolinie, tj. regularne połączenia autobusowe (w tym również nocne) do Knurowa (przez Gliwice), oraz Tarnowskich Gór (przez Zbrosławice).
KULTURA I REKREACJA
W Pyskowicach nie brak parków, tras rowerowych, placów zabaw i zieleńców. Centralnym punktem północnej dzielnicy miasta jest Plac Dożynkowy, spełniający rolę miejskiego zieleńca, placu dla organizacji imprez plenerowych, oraz lądowiska LPR. Zlikwidowano amfiteatr w Parku Miejskim, który planowano bez powodzenia odbudować na Placu Dożynkowym na przełomie tysiąclecia.
Społeczność mieszkańców organizuje swój czas wolny w ramach klubów sportowych, towarzystw społecznych i organizacji pozarządowych. Funkcjonuje księgarnia, Miejska Biblioteka Publiczna, Miejski Ośrodek Kultury i Sportu, Hala Widowiskowo-Sportowa im. Huberta Wagnera, Stadion Miejski, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Ognisko Pracy Pozaszkolnej, żłobek, pięć przedszkoli, a także szkoły:
-
Podstawowe
-
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Noblistów Polskich
-
Szkoła Podstawowa nr 4 im. Jarosława Dąbrowskiego
-
Szkoła Podstawowa nr 5 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego
-
Szkoła Podstawowa nr 6
-
-
Ponadpodstawowe:
-
Zespół Szkół im. Marii Konopnickiej, w skład którego wchodzą:
-
Liceum Ogólnokształcące
-
Liceum Profilowane
-
Technikum
-
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
-
oraz Zespół Szkół Specjalnych
-
-
PRZESTRZEŃ PUBLICZNA
Osiedla, szkoły, urzędy i pozostałe budynki miejskie wyglądają schludnie i czysto, choć wraz ze wzrostem popularności technik termomodernizacyjnych, niektóre z nich tracą swój dawny charakter i kolorystykę; czasem nawet pozbawiane są architektonicznych detali historycznych. Poprzez kolorystyczne niedopasowanie elewacji sąsiadujących ze sobą domów mieszkalnych, zanika także spójność stylistyczna osiedli.
W pobliżu Urzędu Miasta przy ul. Strzelców Bytomskich, powstały na przestrzeni lat trzy budynki TBS. Bezpośrednio sąsiadują one z pierwszym w Pyskowicach parkingiem typu Park & Ride. Infrastruktura ta powstała w 2020r., przy okazji przebudowy placu Wyszyńskiego, w wyniku której zorganizowano tutaj największe centrum przesiadkowe w mieście. Po upadku instytucji PKS Gliwice, zaaranżowano na cele handlowo-usługowe teren dawnej zajezdni autobusowej przy ul. Armii Krajowej. Wyburzono zabudowania zakładów POLKON - w ich miejsce powstało centrum usługowo-handlowe, podzielone na dwa wielkopowierzchniowe pawilony z zewnętrznym parkingiem. Wyburzono również małą ciepłownię przy ul. Paderewskiego. W jej miejscu powstał deptak, miejsca parkingowe dla mieszkańców, oraz zabudowane osiedlowe śmietniki. Pod koniec 2022r. zorganizowano tam również Rosarium im. Romana Jasińskiego.
Jedną z kolejnych większych bolączek miejscowości, jest problem z odpowiednim zagospodarowaniem przestrzeni handlowo-usługowych wokół bardzo dobrze utrzymanego, dawnego "śródmieścia" z Rynkiem, na którym życie wygasa regularnie od kilku lat. Wytyczenie ważniejszych szlaków komunikacyjnych z jego pominięciem, oraz ograniczenie dojazdu do Pyskowic od strony południowej obwodnicy miasta (z ulic: Sikorskiego, Traugutta, DK94 do ul. Powstańców Śląskich) spowodowało przeniesienie życia miejskiego poza obszar starówki. Obecnie, życie miejskie w Pyskowicach skupia się w rejonie dawnych osiedli: "A", "B" i "C", gdzie ulice Wojska Polskiego, 1 Maja i Szopena wyznaczają nowe centrum.
INWESTYCJE MIASTA
W 2017r. ruszył proces zamykania uciążliwego, lokalnego wysypiska odpadów komunalnych przy ulicy Wrzosowej. Prace przy rekultywacji terenów objętych działalnością składowiska trwały do września 2020.
Miasto przeszło ogromną transformację wizualną na przestrzeni ostatnich 10 lat. Mieszkańcy przeważnie uznają Pyskowice za miasto spokojne, bezpieczne i komfortowe, z racji niewielkiego poziomu hałasu, braku zanieczyszczeń oraz bliskości terenów zielonych i zbiorników wodnych: Dzierżno, Czechowice, Pławniowice - nad którymi rozwija się hotelarstwo, turystyka i rekreacja.
Szeroką rewaloryzację w 2018r. przeszedł Park Miejski, gdzie na obszarze 5,24 ha dokonano wymiany i dosadzenia zieleni, montażu budek lęgowych dla ptaków i nietoperzy, oraz uporządkowano ciek wodny wpływający do rzeki Dramy. Zorganizowano w nim również ścieżkę edukacyjną, fontanny, stoły szachowe, place dla rozpalania grilla, siłownię na wolnym powietrzu, oraz wybieg dla czworonogów z placem treningowym.
Planuje się uruchomienie nowej instytucji społeczno-kulturalnej (obok Miejskiego Ośrodka Kultury i Sportu), jaką ma być Stacja Kultury. Lokalizacją dla placówki będą przestrzenie zaaranżowane specjalnie na ten cel, w budynku dawnego dworca kolejowego na południu miasta. Inwestycja jest sztandarowym działaniem Rady Miasta kadencji 2018-2023.
ZAPLECZE PRACOWNICZE I STRATEGICZNE
Przyciągnięcie do miasta sieci sklepów wielkopowierzchniowych spowodowało wygasanie małych, prywatnych sklepików i firm; uwolniło natomiast nowe możliwości wyboru, dostępności szerszego asortymentu oraz wzrost zatrudnienia; a także ograniczyło koniecznośc wyjazdu za zakupami poza granice miasta. W pobliżu pyskowickiej obwodnicy znajdują się obecnie dwa sklepy sieci Biedronka. Na nowym mieście: Lidl, Carrefour, Netto, Media-Expert, oraz 5 osiedlowych sklepów Żabka.
W związku z rozwojem sieci handlowych i usługowych w centrum, cierpi wyraźnie południowa część miasta, pozbawiona bliskiego dostępu do jakiejkolwiek z wyżej wymienionych placówek. Chęć skorzystania ze sklepu pierwszej potrzeby, apteki czy bankomatu, również bardzo często oznacza konieczność wycieczki do centrum.
Z końcem 2022r. zapowiedziano budowę małego centrum handlowego pomiędzy ul. Poznańską i Szpitalną, w pobliżu zarówno dawnej, jak i na powrót przyszłej stacji Pyskowice Miasto. CH ma zapewniać dostęp do zaopatrzenia spożywczego, obuwniczego, drogeryjnego, tekstylnego, sportowego, modowego i RTV/AGD.
Na obrzeżach rozwijają się strefy ekonomiczne. Do największych ich użytkowników należy zaliczyć - w północnej: regionalne centrum magazynowe firmy Rossman i centrum logistyczne katowickiego oddziału DB Schenker, oraz w południowej: fabrykę okien i drzwi KOMSTA, producenta okien i drzwi EUROCOLOR, a także stację obsługi samochodów użytkowych VIVA.
Miasto dysponuje jednym komisariatem policji i remizą straży pożarnej, szpitalem z oddziałami: neonatologicznym, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, ginekologiczno-położniczym i chorób wewnętrznych; 5 aptekami, trzema stacjami paliw i ogólnodostępną strzelnicą plenerową.
Od 1993r. nie funkcjonuje parowozownia w Pyskowicach. Jej zabudowania, wliczając nastawnię bramową Pk5, wieżę ciśnień, budynki administracji i warsztatów oraz halę wagonowni - popadają w ruinę.